Artikelindex
Wat is een schaarse vergunning?
Een vergunning is schaars wanneer:
Blijkt een vergunningstelsel niet handhaafbaar te zijn, dan kan daarmee het draagvlak van het vergunningstelsel worden ondergraven en uiteindelijk ook de geloofwaardigheid van het gemeentebestuur.
Bevoegdheid gemeenteraad
De gemeenteraad is bevoegd een schaars vergunningstelsel in te stellen, in te richten en aan te passen. De raad kan besluiten een deel van deze bevoegdheid toe te delen aan het college. Om een weloverwogen besluit te kunnen nemen over de bevoegdheidsverdeling tussen raad en college en over de verdere inrichting van een vergunningstelsel moet de raad goed worden geïnformeerd door het college.
De redactie heeft een groot aantal documenten beschikbaar gemaakt gerangschikt per stad - De meest recente documenten staan bovenaan. Ook is er een pagina gewijd aan documenten van de VNG.
Van de volgende steden zijn documenten verzameld:
De redactie werkt verder aan het verzamelen van relavante informatie.
VNG handreiking schaarse vergunningen, 13-11-2018
"In opdracht van de VNG is door Wetgevingswerken een Handreiking schaarse vergunningen opgesteld. De handreiking vervangt de eerdere factsheet over schaarse vergunningen, deze is door de ontwikkelingen in de rechtspraak inmiddels gedateerd.
Hoewel het onderwerp schaarse vergunningen ook voorlopig nog in beweging zal blijven, biedt de handreiking inzicht in de actuele stand van zaken en beoogt deze een zo eenvoudig mogelijk inzicht te geven in de ontwikkeling van het juridische kader voor de verdeling van schaarse vergunningen aan de hand van de rechtspraak, de vraag wanneer precies wel en wanneer niet van schaarse vergunningen sprake is, en de aanknopingspunten voor de relevante keuzes die gemeentebesturen binnen het juridisch kader kunnen maken."
Eerlijk zal de gemeente alles verdelen: onderzoek naar schaarse vergunningen
"Het leerstuk van de schaarse vergunningen is voor elke gemeente relevant, maar hoe gaan gemeenten hier in de praktijk mee om? Dat was de vraag waar stagiaire Tim de Graaff voor de zomer onderzoek naar deed voor de VNG. Schaarse vergunningen zijn alle vergunningen waar meer gegadigden voor zijn dan er beschikbaar zijn. Is een vergunning als schaars aan te merken dan gelden er strengere eisen met betrekking tot de verdeling ervan.
In het kader van zijn masterscriptie Legal Research onderzocht Tim de Graaff hij wat het bestaande juridisch kader is op dit gebied. En hij onderzocht hoe gemeenten daaraan zelf invulling geven. Het kader biedt namelijk veel ruimte voor gemeenten om in te vullen, maar ook om fouten te maken. Daar was het tweede deel van het onderzoek op gericht."
Eerlijk zal de gemeente alles verdelen (PDF)
"Economische vergunningen zijn een belangrijk instrument voor gemeenten om hun huishouding te reguleren. Van speelautomatenhallen tot standplaatsen en van evenementen tot rondvaartboten. Voor lange tijd is de verdeling en toewijzing van vergunningen zaak van de gemeente zelf geweest. Dat kon zo informeel of formeel als een gemeente zelf wilde. Daar is het afgelopen decennium verandering in gekomen. Via de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en aangespoord door de academische literatuur werd de verdeling van vergunningen aan steeds meer eisen onderhevig.
In de literatuur is het concept schaarse vergunning ontwikkeld. Een vergunning is schaars wanneer er meer gegadigden voor de vergunning zijn dan er vergunningen te verdelen zijn.
In dergelijke gevallen zou de verdeling van een vergunning aan strengere eisen onderhevig moeten zijn. De ontwikkeling op het gebied van schaarse vergunningen is de afgelopen twee jaar in een stroomversnelling gekomen door twee rechterlijke uitspraken. In 2016 met Speelautomatenhal Vlaardingen van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) en in 2018 met Visser Vastgoed beleggingen van het Europese Hof van Justitie (het Hof) in antwoord op prejudiciële vragen van de Afdeling. Deze twee uitspraken hebben de verdeling van schaarse vergunningen in hoge mate gejuridiseerd. Sinds Speelautomatenhal Vlaardingen is het beginsel van gelijke kansen van toepassing op de verdeling van schaarse vergunningen terwijl met Visser Vastgoed beleggingen de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn is uitgebreid over veel van de economische vergunningen die gemeenten uitgeven. Daarmee is er in korte tijd een nieuw juridisch kader komen te gelden voor een wezenlijk deel van gemeentelijke werkzaamheden. Dat kan gemeenten verplichten tot een ingrijpende wijziging van beleid
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten zag zich ook geconfronteerd met dit nieuwe juridische kader en onderkende het belang om a) zicht te krijgen hoe gemeenten hier mee omgaan en b) mogelijke oplossingen te formuleren. Vandaar dat deze scriptie uiteindelijk de vorm heeft gekregen van een rapport voor de VNG.
Stagiaire VNG, Tim de Graaf, Masterscriptie"
Handreiking schaarse vergunningen (PDF)
"Deze handreiking is bedoeld voor gemeenteambtenaren die met schaarse vergunningen te maken krijgen in het kader van vergunningverlening, beleid of regelgeving. Beoogd is een zo eenvoudig mogelijk inzicht te geven over het onderwerp van schaarse vergunningen.
De handreiking bestaat uit drie delen. Het eerste deel (paragraaf 2) beschrijft de ontwikkeling van het juridische kader voor de verdeling van schaarse vergunningen aan de hand van de rechtspraak.
Het tweede deel (paragraaf 3) analyseert de vraag wanneer precies wel en wanneer niet van schaarse vergunningen sprake is, aan de hand van onderscheidende kenmerken van de vergunningstelsels waarin deze geregeld zijn.
Het derde deel (paragraaf 4) identificeert aanknopingspunten voor de relevante keuzes die gemeentebesturen kunnen maken om een evenredig verdelingsbeleid te voeren dat verzekert dat aan alle (potentiële) gegadigden gelijke kansen worden geboden. (...)
Deze handreiking vervangt de factsheet van de VNG van 2016, die door de ontwikkelingen in de rechtspraak niet meer actueel is, al is de uiteenzetting van verdeelmechanismen nog bruikbaar als het in samenhang wordt gelezen met deze handreiking. Het onderwerp van schaarse vergunningen zal ook voorlopig nog in ontwikkeling blijven."
Zicht op schaarse vergunningstelsels, (onderzoek) Rekenkamer van Amsterdam 06-05-2019
Over het onderzoek
Burgers en bedrijven hebben soms een vergunning van de gemeente Amsterdam nodig. Voor sommige activiteiten is het aantal vergunningen beperkt en schaars. Bijvoorbeeld vergunningen voor het parkeren van auto’s, het varen met een rondvaartboot of voor handelen op een markt. Dit onderzoek bouwt voort op een verkenning naar de passagiersvaart naar aanleiding van een verzoek van de gemeenteraad. De resultaten van dit onderzoek maken duidelijk welke mogelijkheden schaarse vergunningen de gemeente bieden en met welke vereisten rekening moet worden gehouden bij de invoering van een nieuw vergunningstelsel of het aanpassen van een bestaand schaarse vergunningstelsel."
ONDERZOEKSRAPPORT Rekenkamer Amsterdam "Zicht op schaarse vergunningstelsels" 17-01-2019
Dit onderzoeksrapport is een document van de Rekenkamer Amsterdam en bevat de bevindingen van het onderzoek Zicht op schaarse vergunningstelsels. Het onderzoeksrapport bevat in detail de bevindingen en beantwoording van de onderzoeksvragen.Het document vormt samen met het bestuurlijk rapport de volledige rapportage van het onderzoek.
BESTUURLIJK RAPPORT Rekenkamer Amsterdam "Zicht op schaarse vergunningstelsels" 17-01-2019
Dit bestuurlijk rapport is een document van de Rekenkamer Amsterdam en bevat de bevindingen van het onderzoek Zicht op schaarse vergunningstelsels. Het bestuurlijk rapport is een bondige samenvatting van de onderzoeksresultaten en bevat de conclusies en aanbevelingen. Het document vormt samen met het onderzoeksrapport de volledige rapportage van het onderzoek.
Arnhem: schaarse vergunningen voor coffeeshops sinds 30-06-2017
"2.2.5.4 Duur van de verklaring
De gedoogverklaring voor een coffeeshop wordt verstrekt voor een periode van acht jaar. Met deze tijdelijkheid ontstaat meer grip op de schaarse gedoogverklaringen. De mogelijke lucratieve niet-transparante handel in deze door de overheid gecreëerde schaarse verklaringen wordt tegen gegaan. Het met deze handel gepaard gaande risico op ondermijnende criminaliteit wordt op die manier zo klein mogelijk gehouden en sluit daarmee naadloos aan op de uitgangspunten van het Arnhemse coffeeshopbeleid. Nu het daarbij gaat om een schaars goed (er zijn er immers maar elf voor de stad Arnhem beschikbaar) vereist ook het recht dat dergelijke gedoogverklaringen niet voor een onbeperkte periodekunnen worden afgegeven. Zo wordt nieuwkomers een kans gegeven toe te treden tot de coffeeshop-branche en wordt voorkomen dat er een gesloten markt in stand wordt gehouden.
Er wordt in eerste instantie een vergunning voor één jaar afgegeven, die daarna jaarlijks (dus nog maximaal zeven keer) dient te worden verlengd. Door middel van deze jaarlijkse herijking is verzekerd dat de verleende vergunningen periodiek worden getoetst aan de ontwikkelingen die zich op het gebied van softdrugs, coffeeshopbeleid en eventueel jurisprudentie voordoen."
DL 11-11-2019 Heerlen gaat vergunning voor coffeeshops verloten als er meer gegadigden zijn
"De schaarse vergunning die vrijkomt nu de exploitante van Capricorn stopt, wordt verloot als er meerdere gegadigden zijn. In de toekomst krijgen coffeeshops een vergunning voor tien jaar."
Beleidsregels verdeling exploitatievergunningen coffeeshop Heerlen 2019 - 12-11-2019
"Artikel 11: Geldigheidsduur vergunning
1. Een horecaexploitatievergunning met de aantekening coffeeshop wordt voor een periode van tien jaren verleend;
2. In individuele gevallen kan een kortere geldigheidsduur worden bepaald.
Artikel 12: Overgangsbepaling
De horecaexploitatievergunningen met de aantekening coffeeshop, die op het moment van de inwerkingtreding van onderhavige beleidsregels rechtskracht bezitten, gelden als zijnde dat deze vergunningen verleend zijn met inachtneming van deze regels. De vergunningen worden geacht te zijn verleend voor de duur van tien jaren gerekend vanaf de dag van inwerkingtreding van onderhavige beleidsregels. "
Coffeeshopoverleg 28-10-2019
Fractiekamer 1 van het stadhuis. Aanwezig: Namens de gemeente Leeuwarden 2 beleidsambtenaren, een ambtenaar voor de verslaglegging, namens de Politie de wijkagent van de binnenstad en 13 eigenaren of vertegenwoordigers van 11 van de 12 coffeeshops. Dit waren: De Eenhoorn, De Zone, De Os, Flower Power, Miami, Liberty, Utoop, De Vriendschap, Repelsteeltje, Smokey en Relax. Downtown was niet vertegenwoordigd.
Agendapunt 4: Schaarse vergunningen, geagendeerd door de gemeente Leeuwarden.
Verslag citaat:
"• Gemeente Leeuwarden (Marjan): ontwikkeling waar we niet allemaal op zitten te wachten. Is een vergunning die is ingezet bij Amsterdam op de rondvaartboten. Vergunning werd telkens verlengd. Begrip schaarse vergunningen: daar waar de vraag groter is als het aanbod. Dit geldt ook voor de coffeeshops. Er worden nu geen nieuwe coffeeshophouders toe gelaten en de verklaringen werden tot nu toe ieder jaar verlengd voor de coffeeshophouders die er op dit moment zitten. Gemeente Leeuwarden gaat een beleidsstuk maken op dit punt. Voor alle schaarse vergunningen. Niet alleen voor de coffeeshops. Op het moment dat er een coffeeshop stopt wordt er een open loting opgesteld: iedereen kan dan een aanvraag indienen en er wordt dan een loting gedaan wie een nieuwe coffeeshop mag beginnen, nadat er gekeken is of een aanvraag aan alle criteria voldoet. Elke keer als er een gedoog verklaring vrij valt, gaat er een verloting plaats vinden.
• Koffieshop De Os (Gerrit Jan) geeft aan dat zij als coffeeshophouders juridisch gezien niet onder dit stelsel kunnen vallen. Hij wil de gemeente er op wijzen dat we in een gedoogsituatie zitten en waarschuwt de gemeente om zichzelf niet in de vingers te snijden. Ook geeft hij aan dat er gedacht moet worden aan een langere geldigheidsduur voor de verklaring, omdat anders investeringen niet terug te verdienen zijn.
• Gemeente Leeuwarden (Marjan) geeft aan dat het beleid nog geschreven moet worden. Dit punt wil zij graag mee geven zodat ook de coffeeshophouders hierover mee kunnen denken. De ontwikkeling is nu nog pril.
• Gemeente Leeuwarden (Rinnie) en geeft aan dat coffeeshophouders ideeën altijd mee kunnen geven aan de gemeente."
(Verslag is nog niet goedgekeurd door de deelnemers aan het coffeeshopoverleg)
"BESLUIT
vast te stellen de navolgende:
"Beleidsregels ten behoeve van het creëren van gelijke kansen om in aanmerking te komen voor een vergunning om een coffeeshop te exploiteren"
Artikel 1: Bekendmaking te vergeven schaarse vergunning1. De burgemeester maakt bekend dat een vergunning voor het exploiteren van een coffeeshop is vrijgekomen dan wel vrij komt.2. De bekendmaking vindt in elk geval plaats:a.in het elektronisch gemeenteblad van Schiedam;
b.in het Nieuwe Stadsblad;
c.op de gemeentelijke website.3. In de bekendmaking vermeldt de burgemeester:a.de termijn waarbinnen een aanvraag om een vergunning moet worden ingediend;
b.de eisen waaraan een aanvraag moet voldoen;
c.de procedure hoe de vergunningen worden verdeeld;
d.het aantal coffeeshops dat maximaal geëxploiteerd kan worden;
e.de geldigheidsduur van een vergunning."
"Bij een aanvraag om een vergunning worden de volgende documenten overgelegd:
a. een kopie van een identiteitsbewijs, zoals bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht, van elke exploitant en/of leidinggevende;
b. een bewijs van inschrijving bij de Kamer van Koophandel;
c. een ondernemingsplan, dat in elk geval bevat:i. een beschrijving van de exploitant(en), waaronder hun persoonsgegevens, opleidingen, ervaring in de branche, hun persoonlijke kwaliteiten en vaardigheden ten aanzien van het exploiteren van een coffeeshop;
ii. een beschrijving van de onderneming en in welke behoefte zal worden voorzien;
iii. een overzicht van te verrichten investeringen;
iv. de financiële haalbaarheid van de onderneming;
v. de bijdrage/aansluiting aan de gemeentelijke doelstellingen zoals genoemd in het coffeeshopbeleid van Schiedam;
vi. de locatie van de te vestigen onderneming.d. een plattegrond van de coffeeshop met daarop weergegeven de indeling en de oppervlaktematen;
e. een document waaruit blijkt dat de aanvrager gerechtigd is over de ruimte te beschikken;
f. een ingevuld Bibob-vragenformulier, met daarbij inbegrepen de stukken waaruit blijkt welk bedrag met de totale investering is gemoeid en wie de financier(s) is;
g. een preventieplan om verslaving te voorkomen, waar in elk geval ingegaan wordt op:
- het toegangs- en deurbeleid;
- de wijze waarop personeel kennis en inzicht vergaart en behoudt over verdovende middelen, de herkenning van verslavingssymptomen en de kans op en de risico’s van verslaving;
- de wijze van eigen inzet en te treffen maatregelen ter voorkoming van verslaving als ook de samenwerking met verslavingszorg en/of andere partners.h. een veiligheidsplan, dat in elk geval bevat:- een risicoanalyse met betrekking tot de openbare orde en veiligheid en het omliggende woon- en leefklimaat;
- de te nemen maatregelen ter bescherming van de openbare orde en veiligheid en het omliggende woon- en leefklimaat;
- de wijze van toezicht in de coffeeshop en de directe omgeving daarvan;
- een beschrijving van de bereikbaarheid van de coffeeshop, de aanwezige parkeervoorzieningen voor bezoekers en het te verwachten effect op het verkeer;
- een afschrift van de huisregels.i. een communicatieplan, waaruit de betrokkenheid van de exploitant met de bewoners en bedrijven in de omgeving van zijn bedrijf blijkt en wordt aangegeven hoe de exploitant hier concreet vormt aan geeft."
Beleid coffeeshops gemeente Zwolle 2019, 8 juli 2019
"Artikel 8 Wisseling ondernemer
1. Indien een ondernemer de exploitatie van zijn coffeeshop beëindigt, vervalt de gedoogbeschikking van rechtswege.
2. Indien de zeggenschap van de natuurlijke persoon wijzigt, kan de burgemeester de gedoogbeschikking intrekken. Onder wijziging van zeggenschap wordt onder meer verstaan: een wijziging in personenvennootschappen alsmede het sluiten van overeenkomsten waarin aan een (ten tijde van de verlening van de gedoogbeschikking) natuurlijke persoon met betrekking tot bepaalde beslissingen een doorslaggevende stem wordt toegekend.
3. In het geval beëindiging van de gedoogbeschikking het gevolg is van het overlijden van een ondernemer dient, indien voortzetting van de exploitatie wordt beoogd, door de rechtsopvolgers onder algemene titel binnen twaalf weken een nieuwe gedoogbeschikking te worden aangevraagd ter voortzetting van de exploitatie zoals aan de overleden ondernemer vergund.
4. De nieuwe gedoogbeschikking als bedoeld in artikel 8, lid 3 wordt ingeval van:
een gedoogbeschikking die voor een termijn van 10 jaar is verleend wordt overgeschreven voor de resterende looptijd;
een gedoogbeschikking die voor onbepaalde tijd is verleend wordt overgeschreven voor een termijn van 10 jaar.5. Indien de gedoogbeschikking ingevolge het eerste lid is vervallen of ingevolge het tweede lid is ingetrokken, geeft de burgemeester toepassing aan de procedure als bedoeld in artikel 2 en de nadere regels voor zover de burgemeester opnieuw tot het verlenen van een gedoogbeschikking wil overgaan.
6. In alle andere gevallen is wisseling van ondernemer niet mogelijk.
7. Zolang op een tijdig ingediende aanvraag als bedoeld in het derde lid niet is beslist, is voortzetting van de exploitatie toegestaan met inachtneming van de voorschriften en beperkingen, verbonden aan de van rechtswege vervallen gedoogbeschikking."
"Artikel 9 Exploitatievergunning
1. De exploitatievergunning kan uitsluitend op naam worden gesteld van de ondernemer en is niet overdraagbaar.
2. In de exploitatievergunning wordt het adres van de inrichting waar de coffeeshop wordt geëxploiteerd vermeld.
3. In de exploitatievergunning wordt de naam van de ondernemer en beheerder(s) vermeld. Bij wijziging van beheerder(s) dient zulks onverwijld te worden gemeld waarna de exploitatievergunning wordt aangepast.
4. Een exploitatievergunning voor een coffeeshop kan alleen worden verleend als er tevens een gedoogbeschikking voor een coffeeshop kan worden afgegeven.
5. Bij de aanvraag exploitatievergunning dient een volledig ingevuld en ondertekend vragenformulier in het kader van de Wet Bibob overlegd te worden."
De burgemeester heeft op 8 juli 2019 het beleid coffeeshops gemeente Zwolle 2019 (hierna te noemen: Beleid) vastgesteld. In het Beleid zijn de uitgangspunten voor de door de burgemeester vast te stellen procedure regels voor het verlenen van een
gedoogbeschikking voor een coffeeshop vastgesteld.
7. Vergunningverlening en rechtsbescherming
De burgemeester zal besluiten aan welke ondernemer de gedoogbeschikking zal worden gegund. Indien er geen geschikte aanvraag is ingediend is het de beleidsvrijheid van de burgemeester om hetzij een nieuwe ronde van aanvragen open te stellen, of dat niet te doen. Op het indienen van een aanvraag voor een gedoogbeschikking coffeeshop zijn de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht niet van toepassing. De grote kamer van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in haar uitspraak van 24 april 2019, ECLl:NL:RVS:2019:1356 bepaald dat een gedoogbeslissing geen besluit is. Dat geldt ook voor de weigering of de intrekking ervan. Dit betekent dat een gedoogbeslissing niet meer kan worden aangevochten bij de bestuursrechter. Opgemerkt zij dat een exploitatievergunning wel een besluit is waartegen bestuursrechtelijke rechtsmiddelen open staan. De burgemeester zal de beslissing tot verlenen van de gedoogbeschikking op de gemeentelijke website bekend maken.
1. De wachtlijst afschaffen en als verdeelsystematiek de 'vergelijkende toets' hanteren met als gunningcriteria:- Omschrijving concept coffeeshop- Plan preventie verslaving- Plan van aanpak openbare orde en leefbaarheid- Plan van aanpak verkeer en parkeren2. Geen vestiging van coffeeshops op industrieterreinen;
3. Een horecabestemming op het pand is het uitgangspunt voor een locatie voor een coffeeshop;
4. Geen coffeeshops te gedogen in een gebied met uitsluitend woonstraten;
5. Geen keurmerk coffeeshops instellen;
6. De termijn van de te verlenen gedoogbeschikking is 10 jaar;
7. Het aantal gedoogbeschikkingen vast te stellen op 1 per 25.000 inwoners
8. Verzoekt de burgemeester de gemeente Zwolle aan te melden als deelnemer aan het experiment 'Gesloten coffeeshopketen' en daarbij draagvlak (coffeeshophouders) en uitvoerbaarheid (in het kader van openbare orde en veiligheid) als voorwaarden aan te voeren bij het Rijk."
Raadsplein besluitvormend (Raadzaal) - 27 mei 2019
"6 Uitgangspunten nieuw coffeeshopbeleid
Op 15 april jl. heeft een informatieronde plaatsgevonden, waarbij de raad in gesprek is gegaan met verschillende Zwolse organisaties en belangengroepen over hun visie op het voorstel. Op 13 mei jl. heeft de debatronde plaatsgevonden, bijgaand treft u de korte terugblik aan.Aan de gemeenteraad is de toezegging gedaan dat - na het verlenen van een gedoogbeschikking voor een vijfde coffeeshop - een ander systeem van toewijzing onderzocht zou worden. Daarnaast ligt er de wens tot heroverweging van het hele coffeeshopbeleid. Het college stelt daarom nu aan de raad voor om uitgangspunten voor het nieuwe coffeeshopbeleid vast te stellen. In het voorstel zijn de in de zienswijzen over de vijfde coffeeshop veelvuldig genoemde punten ook onderzocht en meegenomen. Deze punten hebben betrekking op de afstand ten opzichte van basisscholen en specifieke doelgroepen, de suggestie om coffeeshops juist op een industrieterrein te vestigen en de verwachte verkeersproblematiek. Een en ander heeft geleid tot het voorliggende voorstel van het college aan de raad. Benadrukt wordt dat het dus gaat om uitgangspunten voor het nieuwe coffeeshopbeleid en niet om concrete locaties."
Alle stukken behorende bij dit agendapunt: